สุโขทัย-เทิดพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี “ปลุกเมืองบางขลัง” วันอนุรักษ์มรดกไทย

เมืองบางขลังเป็นชุมชนโบราณอยู่ในพื้นที่ อ.สวรรคโลก  จ.สุโขทัย  ถือกำเนิดร่วมสมัยกับเมืองเก่าสุโขทัยและศรีสัชนาลัย  ตามหลักศิลาจารึกหลักที่  2  วัดศรีชุม  ด้านที่  1  สรุปได้ว่า  พ่อขุนบางกลางหาวและพ่อขุนผาเมืองยกทัพมารวมพลกันที่เมืองบางขลัง  ฝึกกำลังพลและเกณฑ์นักรบจากเมืองบางขลัง  เข้าตีเมืองสุโขทัยคืนจากขอมสบาดโขลญลำพง  แล้วสถาปนาพ่อขุนบางกลางหาวเป็นพ่อขุนศรีอินทราทิตย์  ปฐมกษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย

นอกจากนี้เมืองบางขลังยังเป็นศูนย์กลางของความสัมพันธ์ระหว่างอาณาจักรสุโขทัยและอาณาจักรล้านนา  มีหลักฐานว่า  ในปี  พ.ศ.  1913  มีพระภิกษุจากเมืองเชลียงนำพระธาตุที่ฝังใต้กอดอกเข็มที่เมืองบางขลังไปถวายพระเจ้ากือนา  พระองค์ได้นำพระธาตุไปประดิษฐานไว้ที่วัดสวนดอกและวัดพระธาตุดอยสุเทพ  จ.เชียงใหม่

อีกทั้งยังมีความสำคัญและคุณค่าทางประวัติศาสตร์  โบราณคดี มีโบราณสถาน  ปูชนียสถานต่างๆ  บนเส้นทางโบราณที่เรียกกันว่า  “ถนนพระร่วง” หรือ “ท่อปู่พญาร่วง”

สังคมเริ่มให้ความสำคัญกับเมืองบางขลัง  นับแต่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ  สยามบรมราชกุมารี  เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรร่องรอยอารยธรรมโบราณเมืองบางขลัง  หลังจากนั้นหน่วยงานต่างๆ  ที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน รวมถึงสถาบันการศึกษาในท้องถิ่นได้เข้ามาสานต่อ  ดำเนินการจัดกิจกรรมต่างๆ  ที่จะนำไปสู่การปลุกเมืองบางขลังให้ตื่นขึ้นมามีชีวิตอีกครั้ง

ชาวบ้านเจ้าของพื้นที่เฝ้ามองการดำเนินกิจกรรมด้วยความสนใจ และได้เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ตามแต่โอกาส  ผลจากการเข้าร่วมทำให้ชาวบ้านเริ่มรับรู้ว่าชุมชนที่ตนเองอาศัยอยู่มีเรื่องราวที่ไม่ธรรมดา  ตื่นเต้น  สนใจที่จะค้นหา  และอยากรู้ถึงอัจฉริยลักษณ์ที่แท้จริงของชุมชน รวมถึงสนใจที่จะรักษาสภาพวิถีชีวิตดั้งเดิมของตนเองให้คงอยู่สืบไป

 

ประกอบกับผลจากการทำประชาคมพบว่า ประชาชนเกิดการตื่นตัว ให้ความสนใจ ร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็น  เพื่อหาแนวทางที่จะศึกษาประวัติความเป็นมาของชุมชน อยากทราบถึงพัฒนาการของวิถีถิ่นชุมชน รวมถึงแนวทางที่จะใช้ประวัติศาสตร์และเรื่องราวของชุมชนสร้างเป็นสินค้าในรูปแบบเส้นทางท่องเที่ยวของชุมชน และภาคี ได้แก่  วัด  โรงเรียน  และ เทศบาลตำบลเมืองบางขลัง  จึงมีความต้องการที่จะพัฒนาการท่องเที่ยวของชุมชนด้วยกระบวนการงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น ที่ใช้ฐานประวัติศาสตร์ และ วิถีวัฒนธรรมชุมชนเป็นตัวเชื่อมร้อยคนในชุมชนและภาคีให้มาร่วมกันทำงานวิจัย เรื่อง  “การศึกษาอัจฉริยลักษณ์ชุมชนโบราณเมืองบางขลัง  เพื่อพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและ เทศบาลตำบลเมืองบางขลัง”  ระยะเวลาทำวิจัย  18  เดือน (1 ธันวาคม 2554 – 30 พฤษภาคม 2556) ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)  สามแสนบาท ภายใต้การดูแลของ ผศ.ดร.ชุลีรัตน์  จันทร์เชื้อ จาก ม.ราชภัฎพิบูลสงครามและคณะ

 

          ผลที่ได้รับ ชุมชน เทศบาลตำบลเมืองบางขลัง สถาบันศาสนา และภาคีอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องได้เรียนรู้การมีส่วนร่วมในการพัฒนาการท่องเที่ยวของชุมชนเมืองบางขลัง, ประวัติศาสตร์เมืองบางขลังได้รับการยอมรับและเผยแพร่ รวมถึงสืบทอดให้อนุชนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ โดยผู้อาวุโสมาเล่าสู่คนในชุมชน สร้างระบบความสัมพันธ์ในระดับกลุ่มผู้อาวุโส และความสัมพันธ์กับคนต่างวัยที่มาร่วมเรียนรู้ประวัติศาสตร์, ชุมชนได้รับการพัฒนาขีดความสามารถ และการพัฒนาการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนที่ดำเนินการร่วมกันระหว่างชุมชนกับ เทศบาลฯ, สามารถใช้ประวัติศาสตร์เป็นเครื่องมือในการก้าวเดินไปข้างหน้าอย่างมีพลัง

นายวิทยา เกษรพรหม ปลัดเทศบาลตำบลเมืองบางขลัง นอกจากจะนำผลการวิจัยมาถ่ายทอดให้แก่ประชาชนในงานวันอนุรักษ์มรดกไทย  เพื่อให้ตระหนักว่า สุโขทัยไม่ใช่มีแค่เมืองเก่าสุโขทัย และเมืองเก่าศรีสัชนาลัย  แต่ยังมีเมืองบางขลังที่เกิดร่วมสมัยเดียวกัน เมืองที่ได้รับอนุญาตจากกรมศิลปากรจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์และพ่อขุนผาเมืองประดิษฐานคู่กัน

 

ปีนี้จ.สุโขทัย โดยนายนพฤทธิ์ ศิริโกศล  ผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย ร่วมกับเทศบาลตำบลเมืองบางขลัง ขอเชิญทุกท่านร่วมเปิดประวัติศาสตร์หน้าใหม่แห่งกรุงสุโขทัย ร่วมค้นหาคำตอบถึงความสำคัญของเมืองบางขลัง ความสัมพันธ์ของสองพ่อขุนและการเป็นจุดกำเนิดประเทศไทยในวันอนุรักษ์มรดกไทยในวันที่ 1-3 เมษายน 2568 ณ โบราณสถานวัดโบสถ์เมืองบางขลัง

เวลา  18.00 น. เริ่มชมการแสดงเทิดพระเกียรติ  พร้อมด้วยชมระบำวัฒนธรรมท้องถิ่น และการแสดงของนักแสดงในพื้นที่

เวลา 19.30 น. ร่วมถวายพระพรในวันคล้ายวันพระราชสมภพสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย  เชิญผู้สนใจร่วมฟังการเสวนาประวัติศาสตร์เมืองบางขลัง เวลา 20.00 น.  ดื่มด่ำบรรยากาศไปกับการชม แสง สี ยามค่ำคืน. และการออกร้านค้าชุมชน อาหาร ขนมและของฝากเสียงเพลงดนตรีชิวๆ